Sonja van Kerkhoff

Een toelichting over mijn werk 1999 - 2003

Ik ben gefascineerd door het fenomeen 'taal en vertellen'.
Ik gebruik vaak tekst in mijn werk, waar de eigenschap van taal die van suggestie is, dan als van direct uitdrukken. Ik noem ze: "opmerkingen" of "kanttekeningen".

Deze kanttekeningen die ik in objecten, video's of in mijn performances plaats, zijn bedoeld om het publiek meerdere toegangen te verschaffen in mijn werk te participeren. Participeren betekent hier dan bijvoorbeeld: mensen horen poëzie op een verkeerskruising (zoals in het werk: 'Olonising Oxford - Readings'), het pakken van 'graadmeter/maatstaven' (zoals in: 'The Exchange Table'), of het zien een tafel op straat en lopen ernaar toe of eromheen.

De uitwisselingstafel, Oxford, V.K.


Verandering is een natuurwet, Oxford, V.K.

In andere werken kan participatie van het publiek bewuster zijn, zoals wanneer ze met mij in gesprek raken tijdens de performance 'Change is a Law of Nature' of tijdens de performance 'Rite of Passage'. Hierin gaf het publiek kritiek en instructies voor het knippen van het haar van een jongen.

In het werk 'Dans le jardin de beaux arts', heb ik workshops voor het publiek georganiseerd rond slakvormen, die op de vloer lagen.
Met discussies, moedigde ik mensen aan om buiten het kader 'tuin' te denken. Mensen mochten hun teksten of beelden pas op de muren aanbrengen als zij hun eigen ideeën en verhalen verwoord hadden.

Dans le jardin de beaux arts, 2000, Sarjeant Gallery, W-h-anganui, Nieuw Zeeland.

In mijn werk gebruik ik woorden hoofdzakelijk als esthetische uitingen. Zo heb ik bijvoorbeeld de titel 'Colonising Oxford' gebruikt als metafoor voor mijn project tijdens een kunstuitwisselingsprogramma tussen de tweelingsteden Leiden en Oxford, om uitdrukking te geven aan het concept 'uitwisseling'. Ik gebruik onder andere alledaags (soms humoristische) voorwerpen omdat ik het 'dagelijkse' wil benadrukken, zoals met mijn 'kunstmunten' in het werk 'Change is a Law of Nature'.

De valuta van deze munten is het uitgangspunt van mijn discussies over de waarde van dingen.


Verandering is een natuurwet, Oxford, V.K.

Kolonisatie van Oxford per boot, Oxford, V.K.

In 'Colonising Oxford per boot' lijkt het werk in eerste instantie een object te zijn van papieren boten, een armada door de winkelstraat naar het hart van Oxford. Het papier waarvan de bootjes waren gemaakt kwam uit Nederlandstalige schoolschriften van beginnende schrijvertjes.
Mijn doel was diverse gesprekken op gang te brengen over hoe ik als - in hun ogen - Nederlands kunstenaar omging met hun stad.

Ik vond het belangrijk over hun ervaringen en ideeen over de zee, hun stad, het koloniseren en hun definities hierover, te horen. In Oxford was het thema: 'koloniseren met voorwerp (bootjes, tekeningen, munten, maatstaven en zaden), maar eigenlijk koloniseren door middel van (beeld-)taal'
Kolonisatie van Oxford per boot, Oxford, V.K.

Kolonisatie van Oxford per boot

Het verhalende aspect is dus een belangrijk deel van mijn werk. Vaak put ik mijn verhalen uit de bron van mijn eigen ervaringen. Als dochter van een immigrant in Nieuw Zeeland, ben ik in een gekolonialiseerd land opgegroeid en ben ik me er dagelijks van bewust hoezeer taal bijdraagt aan intercultureel begrip tussen de buitenlander (mijzelf) en de plek waar gewoond wordt.

Bijvoorbeeld in 'Foundations' (Funderingen), een beeld van twee zittende kinderen bij een ruïne. Het groen waarop zij zitten is opgebouwd uit teksten van schrijvers uit gekoloniseerde landen. Door het laten zien van deze verhalenbrij wil ik aantonen dat gekoloniseerde volkeren ook een rijke bron aan literatuur bezitten.


Meer over Funderingen
De "Readers" op de hoek van St.-Aldate en High Street in Olonising Oxford - (Voor)lezingen, Oxford, V.K.



Dus ik verwerk deze biografische gegevens tot een werk dat bredere associaties oproept, zoals de rol die boten in de geschiedenis van de kolonisatie hebben gespeeld of het anders doorontwikkelen van een, na kolonisatie opgelegde, taal naast de oorspronkelijke taal.

Als reactie op censuur heb ik daarom het woord 'Colonising' verbastert tot 'Olonising Oxford'. Ik mocht van de gemeente het woord kolonisatie niet in het openbaar gebruiken, in de laatste performance.
Movement for Mother and Child, 2002, Gallery Space Sixty-five, London.


Mijn kinderen spelen een grote rol in mijn werk.
Voor mij zijn zij symbolen voor leden van een samenleving, die zich ontwikkelen als sociale wezens. Zij stellen vragen over oorzaak en gevolg, omdat ze daarmee actief bezig zijn. Hun spel is deels werkelijkheid en deels geënsceneerd.

Ik stel mijzelf soortgelijke vragen om meer grip te krijgen op mijn eigen motieven. In sommige performances zoals 'Movement for Mother and Child' of 'Juste pour les Oiseaux' (Uitsluitend voor vogels) spelen wij, moeder en kind, rollen met kanttekeningen.

The ritual, video stills.

Uitsluitend voor vogels, performance, 2001, Taller, Zuid Frankrijk.
Detail van een van negen panelen: 'The Gesture' (Het Gebaar), 2002.



In andere werken, zoals 'The Gesture' (Het Gebaar) is het kind een drager om vragen over thema's, zoals 'handeling / symbool / betekenis' aan de orde te stellen.

>> Sonja's Latest work    Other Performances    Sonja's c.v.    The Medium    A tour via thumbnail images